RỐI LOẠN TÂM THẦN TUỔI GIÀ

        Rối loạn tâm thần tuổi già là trạng thái sa sút tâm trí hoặc loạn thần kinh

Loạn tâm thần tuổi già chiếm 0.7% dân số (0.6 % với nam và 0.8 % với nữ). Tại Mỹ, 41.3 % người già bị bệnh rối loạn tâm thần phải đi chữa tại bệnh viện.
Mục đích của bảo vệ sức khỏe tâm trí cho người có tuổi là:

• Tăng cường khả năng đề kháng, phòng bệnh tâm thần.
• Bảo vệ và tăng cường hoạt động trong phạm vi cho phép đối với các chức năng tâm trí.
• Tạo được một cuộc sống có ý nghĩa, có ích cho xã hội.
• Phát hiện sớm các chứng loạn tâm thần tuổi già, tổ chức điều trị và cứu trợ.
• Tạo môi trường tâm lý và xã hội thích hợp hoặc dễ chấp nhận cho cuộc sống người già.

I. Phân loại các rối loạn tâm thần tuổi già

     Những rối loạn tâm thần đầu tiên, có liên quan tới tuổi tác, thường bắt đầu từ thời kỳ trước tuổi già. Nhìn chung có thể phân chia hai loại rối loạn tâm thần chính ở tuổi già, tùy theo có hay không, sa sút tâm trí (dementia).

• Nhóm thứ nhất gồm các trạng thái loạn thần kinh (tâm căn, nevro-sis); các trạng thái hưng cảm, trầm cảm và hoang tưởng thoái triển. Những trạng thái này diễn biến không có suy trí năng đáng kể.
• Nhóm thứ hai bao gồm các trạng thái sa sút tâm trí: sa sút do vữa xơ động mạch não, sa sút kiểu Alzheimer, sa sút do bệnh Pick, các loại sa sút phối hợp khác.

II. Sa sút tâm trí tuổi già

    Bệnh sa sút tâm trí tuổi già thường gặp ở độ tuổi từ 65 trở lên, tương ứng với tình trạng teo não tuổi già.

1. Nguyên nhân

•  Sự hóa già của não.
•  Nguyên nhân hậu quả của các bênh thực thể: nhiễm khuẩn, nhiễm độc, chấn thương, vữa xơ động mạch não.
•  Nguyên nhân tâm lý xã hội: khó khăn cuộc sống, sinh hoạt gia đình, tình trạng cô đơn lúc tuổi già- thu hẹp phạm vi giao tiếp.

2. Triệu chứng

Thường bắt đầu bằng hội chứng trầm cảm kéo dài, thay đổi tính tình, suy giảm trí nhớ.

• Suy giảm trong khả năng tự quản sinh hoạt và xử thế xã hội: ăn mặc lôi thôi, luộm thuộm, quần áo bẩn thỉu, đồ đạc lộn xộn, lấy ra cất vào không mục đích, tủn mủn vụn vặt.
• Rối loạn giấc ngủ nghiêm trọng, rất ít ngủ đêm, đi lại trong phòng hàng giờ, luôn luôn tìm kiếm sắp xếp lại, lục xục cả đêm,trong tình trạng nửa tỉnh nửa mê.
• Suy giảm trí nhớ chủ yếu là trí nhớ ghi nhận, rất hay quên, chóng quên. Tuy vậy những sự việc xa xưa lại nhớ, có khi nhớ khá rõ nhất là khi những sự việc đó xảy ra hồi niên thiếu hoặc với những xúc cảm mạnh mẽ gây ấn tượng sâu sắc.
• Lú lẫn định hướng không gian, thời gian.
• Các chức năng tổng hợp cơ bản cũng suy giảm rõ rệt: cảm giác, tri giác hạn chế dẫn đến những tri giác nhầm, nhận nhầm những ảo tưởng, những rối loạn nhận biết. Sức chú ý dễ bị phân tán, không bền vững và khó hướng vào chủ đích. Rất chóng mệt khi định tập trung vào một vấn đề gì.
• Tính nết thay đổi rõ rệt thường hay quy tụ vào cá nhân, xung quanh cá nhân mình: ghen ghét, cóp nhặt, hà tiện, bủn xỉn, định kiến, ích kỉ, hẹp hòi, mất sự kiềm chế trong giao tiếp.
• Giải tỏa các bản năng: bản năng ăn uống, tình dục. Ngay trong lời nói, trong diễn đạt cũng suy giảm những sự kiềm chế phù hợp với phép xã giao thông thường. Đôi khi xuất hiện những xung đột vì nguyên nhân rất nhỏ và bất ngờ.

    Diễn biến bệnh thường từ từ, nhưng càng ngày càng dẫn đến sa sút trầm trọng, toàn trạng giảm sút, cơ thể gầy rạc, đi lại khó khăn, đại tiểu tiện không tự chủ, trí tuệ suy giảm nặng đến mức mất trí.
  
Tiếp tục theo dõi bài sau để nhận biết một số bệnh thường gặp của thể teo não.

 Family doctor 
Hoàng Thị Mai Phương

 
 Thông tin liên hệ:

TRUNG TÂM BÁC SĨ GIA ĐÌNH HÀ NỘI
Địa chỉ: 75 Hồ Mễ Trì, Trung Văn, Từ Liêm, Hà Nội
Email: trungtambacsigiadinhhanoi@gmail.com
Điện thoại: 04 35 430 430   Holine: 1900 61 61