CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ VIÊM GAN VIRUT B CẤP

Viêm gan vi rút B là một bệnh phổ biến toàn cầu, do vi rút viêm gan B (HBV) gây ra

I. ĐẠI CƯƠNG                           

– Viêm gan vi rút B là một bệnh phổ biến toàn cầu, do vi rút viêm gan B (HBV) gây ra. Bệnh có thể lây truyền qua đường máu, đường tình dục, từ mẹ truyền sang con. Nếu mẹ nhiễm HBV và có HBeAg (+) thì khả năng lây cho con là hơn 80% và khoảng 90% trẻ sinh ra sẽ mang HBV mạn tính.

– Viêm gan vi rút B có thể diễn biến cấp tính, trong đó hơn 90% số trường hợp khỏi hoàn toàn, gần 10% chuyển sang viêm gan mạn tính và hậu quả cuối cùng là xơ gan hoặc ung thư gan.

II. CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ 

1. Chẩn đoán xác định:

a) Thể vàng da điển hình:

– Có tiền sử truyền máu hay các chế phẩm của máu, tiêm chích, quan hệ tình dục không an toàn trong khoảng từ 4 tuần đến 6 tháng.

– Lâm sàng: có thể có các triệu chứng chán ăn, mệt mỏi, vàng da, tiểu ít sẫm màu, đau tức vùng gan, nôn, buồn nôn, phân bạc màu…

– Cận lâm sàng:

• AST, ALT tăng cao (thường tăng trên 5 lần so với giá trị bình thường).
• Bilirubin tăng cao, chủ yếu là Bilirubin trực tiếp.
• HBsAg (+) hoặc (-) và anti – HBc IgM (+).

b) Một số thể lâm sàng khác:

– Thể không vàng da:

• Lâm sàng: có thể có mệt mỏi, chán ăn, đau cơ.
• Xét nghiệm: AST, ALT tăng cao, anti – HBc IgM (+) và HBsAg (+/-).

– Thể vàng da kéo dài:

• Lâm sàng: Có các triệu chứng lâm sàng giống như thể điển hình, kèm theo có ngứa. Tình trạng vàng da thường kéo dài trên 6 tuần, có khi 3-4 tháng.
• Xét nghiệm: AST, ALT tăng cao, Bilirubin tăng cao, chủ yếu là Bilirubin trực tiếp, HBsAg (+) hoặc (-) và anti – HBc IgM (+).

– Thể viêm gan tối cấp:

• Lâm sàng: Người bệnh có biểu hiện suy gan cấp kèm theo các biểu hiện của bệnh lý não gan.
• Xét nghiệm: AST, ALT tăng cao, Bilirubin tăng cao, chủ yếu là Bilirubin trực tiếp, HBsAg (+) hoặc (-) và anti – HBc IgM (+), thời gian đông máu kéo dài, giảm tiêu cầu.

2. Điều trị: 

Chủ yếu là hỗ trợ

• Nghỉ ngơi tuyệt đối trong thời kỳ có triệu chứng lâm sàng.
• Hạn chế ăn chất béo, kiêng rượu bia, tránh sử dụng các thuốc chuyển hóa qua gan.
• Xem xét nuôi dưỡng bằng đường tĩnh mạch nếu cần thiết.
• Có thể sử dụng các thuốc bổ trợ gan.

Riêng đối với thể viêm gan tối cấp: Cần điều trị hồi sức nội khoa tích cực.
Có thể cân nhắc sử dụng thuốc kháng vi rút đường uống.

IV. PHÒNG BỆNH:

1. Phòng chủ động:

• Tiêm vắc xin viêm gan vi rút B cho tất cả trẻ em trong vòng 24h sau sinh và các mũi tiếp theo lúc 2, 3 và 4 tháng tuổi theo chương trình tiêm chủng mở rộng.
• Tiêm vắc xin viêm gan vi rút B cho các đối tượng chưa bị nhiễm HBV. Cần xét nghiệm HBsAg và anti – HBs trước khi tiêm phòng vắc xin.
• Tiêm vắc xin viêm gan vi rút B cho nhân viên y tế.

2. Phòng lây truyền từ mẹ sang con:

• Nếu mẹ mang thai có HBsAg (+): Tiêm vắc xin viêm gan vi rút B liều sau sinh cho trẻ theo chương trình tiêm chủng mở rộng và phối hợp với tiêm kháng thể kháng HBV cho trẻ. Nên tiêm cùng thời điểm nhưng ở hai vị trí khác nhau. Sau đó tiêm đầy đủ các liều vắc xin viêm gan vi rút B cho trẻ theo quy định của chương trình tiêm chủng mở rộng.
• Nếu mẹ mang thai có HBV-DNA > 106 copies/ml (200.000 IU/mL): Dùng thuốc kháng vi rút (lamivudine hoặc tenofovir) từ 3 tháng cuối của thai kỳ. Xét nghiệm lại HBV DNA sau sinh 3 tháng để quyết định ngừng thuốc hoặc tiếp tục điều trị nếu mẹ đủ tiêu chuẩn điều trị. Theo dõi sát người mẹ để phát hiện viêm gan bùng phát.

3. Phòng không đặc hiệu:

• Sàng lọc máu và chế phẩm máu.
• Không dùng chung kim tiêm và các dụng cụ xuyên chích qua da khác.
• Tình dục an toàn.
• Tránh tiếp xúc với máu và các dịch tiết của bệnh nhân nhiễm HBV.
• Thực hiện phòng ngừa chuẩn giống các bệnh lây qua đường máu.

Family doctor 

Hoàng Thị Mai Phương

 
 Thông tin liên hệ:

TRUNG TÂM BÁC SĨ GIA ĐÌNH HÀ NỘI
Địa chỉ: 75 Hồ Mễ Trì, Trung Văn, Từ Liêm, Hà Nội
Email: trungtambacsigiadinhhanoi@gmail.com
Điện thoại: 04 35 430 430   Holine: 1900 61 61